Sprekende ogen van Tibet

In de afgelopen 2 maanden mocht ik Tibet 2x bezoeken. De reis ging van Beijing naar Kathmandu over land via Tibet. De ene reis was afgelopen en ging naadloos over in opnieuw dezelfde route.
Reizen door Tibet blijft voor mij iedere keer weer een bijzondere ervaring.
Het landschap blijft boeien. Ik zou iedere dag op dezelfde plek van een heuvel kunnen zitten, er is geen dag, geen uitzicht hetzelfde.
Kleuren veranderen met de stand van de zon. Meren hebben kleurschakeringen van azuurblauw naar diepgrijs tot blauwgroen. Hoe blauwer de lucht, hoe intenser de kleur groen van het water. Daarom is het ook niet raar dat bij de kleuren van de gebedsvlaggetjes het groen staat voor water.

De vele ontmoetingen met mensen. Zonder dat je met elkaar kunt praten, communiceren we met de ogen. Deze keer heb ik hele mooie momenten gehad. Tegelijkertijd ook trieste momenten.
Juist vanwege het feit dat je niet met elkaar kunt praten blijft het gissen wat de ogen zeggen.
Zelfs onze eigen lokale gids kon niet altijd helpen. Er zijn te veel verschillende talen en dialecten.
Tijdens het lopen van de Kora (kloksgewijze ommegang om klooster, tempel of stupa) rond de Jokhang tempel in Lhasa ben ik verschillende mooie mensen tegen gekomen.
De een trots als een pauw met haar gebedswiel en -ketting. De ander hield mijn hand stevig vast. Met zichtbaar staar in beide ogen kon ik haar moeilijk 'lezen'. Des te harder hield ze mij vast. Wijzend op haar ogen en meelijdend haar hoofd schuddend. "Ik weet het" vertel ik haar, maar met alle goede wil van de wereld kan ik haar hierbij niet mee helpen.

Ik vraag me wel eens af, wat er in de hoofden van deze mensen om gaat. Ze zijn intussen op leeftijd maar ze hebben de culturele revolutie bewust meegemaakt. De verschrikkelijke toestanden die ze gezien hebben tijdens de overname van Tibet door China. De 'vreedzame bevrijding van Tibet' zoals China het zelf noemt. Hoe vreedzaam kan het zijn als er miljoenen mensen de dood vinden.
Ook al heeft men staar in de ogen. Deze beelden blijven voor altijd op hun netvlies gebrand.
Maar toch, het is ook veel trots en blijdschap wat ik zie/lees. Misschien omdat wij buitenlanders de moeite nemen om Tibet te bezoeken. Ze zijn trots om hun gewoontes, levensstijl te laten zien. Zolang het nog kan.
Stiekem hoopt de Tibetaan toch dat Tibet ooit nog van hen zal worden. Met de Dalaï Lama terug op de plek waar hij hoort te zijn. Of dit met de huidige Dalaï Lama zal gebeuren, betwijfel ik. Er zal nog wel een of meerdere generaties overheen gaan. Ik sluit niet uit dat het ooit, ... ooit zal veranderen.
Tot die tijd blijven ze eindeloos de Kora lopen. Dagelijkse rondjes om een klooster of tempel, anderen zijn als nomaden dagen onderweg om rond een bergketen met ruim honderd kloosters de ommegang te maken. Met in de ene hand de Mala, gebedsketting, in de andere het gebedswiel. Alsmaar kloksgewijs draaien. In het gebedswiel zit een gebed op rol verwerkt. Bij iedere draaiing wordt dit gebed in veelvoud verkondigd.
Het is niet alleen de oude generatie die deze hoop koestert. Ook de jongeren zijn trots op hun geloof en tradities. Welke ze ongetwijfeld weer over zullen brengen aan hun kinderen.
Hoe het binnen de kloosters is, is moeilijk in te schatten. Als ergens zwaar gecontroleerd door Almighty China, is het wel in de kloosters. Nog altijd gaan jongens op jonge leeftijd, op verzoek van hun ouders, naar het klooster. Er wordt volop gefilosofeerd, gedebatteerd, gemediteerd en gestudeerd volgens oude tradities en geschriften. Gelukkig is dit, nog niet, van ze afgenomen.

Op deze reis kom je ogen en oren tekort. Maar het meest geniet ik van die kleine momenten, aanrakingen, oogcontact. Dit allemaal in het wijdse landschap waar ik vol bewondering weer naar uitkijk, met op de achtergrond muziek van Agnes Obel op mijn iPod. Genietend van elk moment. Het is nl nooit zeker wanneer ik hier weer terug mag komen.

Uiteindelijk komen we aan in Kathmandu - Nepal. Daar kijken Buddha's Eyes op de grote stupa op ons neer. Ik kijk ze aan, knik een keer en weet dat het allemaal wel goed komt.